De Roos van Leary gaat ervan uit dat gedrag gedrag oproept. Dit communicatiemodel maakt inzichtelijk welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en hoe gedrag te beïnvloeden is. Het gaat bij de Roos van Leary over de interactie tussen mensen, niet over hoe mensen qua karakter zijn. Daarbij stelt de Roos van Leary dat ieder mens elk type gedrag uit de roos in zich heeft en afhankelijk van het moment en context dit gedrag inzet. De Roos van Leary is dus geen methode om mensen en hun karakter in hokjes te plaatsen. Het is een hulpmiddel om gedrag te plaatsen, te begrijpen en daarop in te kunnen spelen.
De Roos van Leary verdeelt menselijk gedrag grofweg over twee assen:
De horizontale as staat voor de relatie die iemand met een ander heeft of de mate van affiniteit die er is. Zo bestaat er ‘samen-gedrag’ of ‘tegen-gedrag’. Met ‘samen’ wordt hier bedoeld dat iemand met de ander door één deur wil of kan. ‘Samen’ betekent dus dat het gedrag van de mensen is gericht op acceptatie van elkaar en symmetrie (samen-gedrag roept samen-gedrag op). Veelal op basis van wederzijds respect. Met ‘tegen’ wordt bedoeld dat iemand niet echt met de ander door één deur wil, kan of hoeft (wanneer er bijvoorbeeld geen belang is om samen-gedrag te vertonen). ‘Tegen’ betekent dus dat het gedrag van de mensen is gericht op andere belangen dan acceptatie.
Op de verticale as, ook wel de complementaire as genoemd, wordt daarentegen tegenovergesteld gedrag uitgelokt. Bovengedrag roept onder-gedrag op en vice versa. De verticale as staat voor de opstelling of houding die iemand tegenover een ander heeft. Zo bestaat er ‘boven-gedrag’ en ‘onder-gedrag’. Met ‘boven’ wordt hier bedoeld dat iemand dominant gedrag vertoont naar de ander en veel invloed uitoefent ten opzichte van de ander. Bij ‘onder’ gaat het om onderdanig gedrag richting de ander waarbij diegene zichzelf op dat moment beschouwt als ‘ondergeschikte’ van de ander.
Kortom, met de vragen ‘samen of tegen?’ en ‘boven of onder?’ in je achterhoofd kun je gedrag van de ander beter plaatsen en daarop bewuster en effectiever inspelen met je eigen gedrag.
Heb je hier vragen over? Bel Hello New You op (020) 2386934 of mail ons.
